Diện thừa kế là phạm vi những người có quyền thừa kế di sản của người chết theo quy định của pháp luật và được xác định trên các cơ sở: có quan hệ hôn nhân, quan hệ huyết thống, và quan hệ nuôi dưỡng giữa người thừa kế và người để lại thừa kế.
- Quan hệ hôn nhân, xuất phát từ việc kết hôn. Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014: "Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi đã kết hôn". Cơ sở để vợ chồng được thừa kế tài sản của nhau là quan hệ vợ chồng được xác lập thông qua việc kết hôn. Việc kết hôn phải do cơ quan có thẩm quyền của nhà nước xác lập bằng việc cấp giấy đăng ký kết hôn. Bên cạnh đó còn có trường hợp hôn nhân thực tế được pháp luật công nhận.
Trong trường hợp vợ chồng xin ly hôn mà chưa được Toà án cho ly hôn bằng bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật, nếu một người chết, thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản của người chết.
Trong trường hợp vợ chồng đã chia tài sản chung khi hôn nhân còn tồn tại mà sau đó một người chết, thì người còn sống vẫn được thừa kế di sản của người đã chết.
Người đang làm vợ hoặc chồng của một người tại thời điểm đó chết, thì dù sau đó đã kết hôn với người khác vẫn được thừa kế di sản của người chết.
- Quan hệ huyết thống là quan hệ do sự kiện sinh ra cùng một gốc, cùng dòng máu và cùng hệ thống gen di truyền trong phạm vi như: cụ nội, cụ ngoại; ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi; anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại, bác ruột, chú ruột, cô ruột, cậu ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, gì ruột.
- Quan hệ nuôi dưỡng là quan hệ dựa trên cơ sở nuôi con nuôi, được pháp luật thừa nhận giữa cha mẹ nuôi và con nuôi; con riêng của vợ và bố dượng, con riêng của chồng và mẹ kế nếu có quan hệ nuôi dưỡng nhau. Đối với đối tượng này, chỉ xem xét diện thừa kế từ thế hệ nhận nuôi con nuôi, thời điểm lấy vợ kế, chồng kế về sau, chứ không xem xét các thế hệ trước.
Việc xác định diện thừa kế theo quy định của pháp luật có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định những người có quyền hưởng di sản. Đồng thời, để loại trừ những trường hợp không thuộc diện thừa kế theo pháp luật hoặc thuộc nhưng không có quyền hưởng di sản thừa kế theo pháp luật.
